สายสุนีย์ จ๊ะนะ หรือ แวว ชาวไทยรู้จักเธอดีในฐานะนักกีฬาวีลแชร์ฟันดาบทีมชาติไทย นักกีฬาหญิงผู้คว้าเหรียญทองพาราลิมปิกเกมส์คนแรกของไทย ในปี 2004 กรุงเอเธนส์ ประเทศกรีช  เธอได้สร้างชื่อเสียงให้กับประเทศไทยอย่างยิ่งใหญ่ในการแข่งขันวีลแชร์ฟันดาบในรายการแข่งขันระดับนานาชาติ 2 รายการจากการแข่งขันฟันดาบ World แชมเปี้ยนชิพ (ชิงแชมป์โลก ) “IWAS Wheelchair Fencing World Championship 2023 ประเทศอิตาลี   1 เหรียญทองและ 1 เหรียญเงิน รวมถึงการแข่งขันเอเชียนพาราเกมส์ครั้งที่ 4 ประเทศจีน ในเดือนตุลาคมที่ผ่านมา เธอได้คว้าอีก 1 เหรียญทอง 3 เหรียญเงิน 2 เหรียญทองแดง ประเภทดาบเอเป้บุคคลหญิง คลาส B (รวม 6 เหรียญ)

“ปัจจุบันเธอเป็นมือหนึ่งของโลกและได้คว้าโควต้าเข้าร่วมพาราลิมปิกเกมส์ 2024 ที่ประเทศฝรั่งเศส เป็นที่เรียบร้อยแล้ว” ล่าสุด เธอได้รับรางวัลนักกีฬาหญิงพิการดีเด่นแห่งชาติ ถ้วยพระราชทานฯ ในวันกีฬาแห่งชาติประจำปี 2566 อีกด้วย

นอกจากบทบาทการเป็นนักกีฬาแล้ว สายสุนีย์ยังมีบทบาทสำคัญในฐานะ  UNFPA Advocate for Inclusive Population and Development เพื่อร่วมกันการรณรงค์การส่งเสริมสิทธิของคนพิการ รวมไปถึงการเข้าถึงสิทธิทางเพศและอนามัยการเจริญพันธุ์ (Sexual and Reproductive Health and Rights – SRHR) การยุติความรุนแรงด้วยเหตุแห่งเพศทุกรูปแบบ และสนับสนุนการพัฒนาตลอดช่วงวัยเพื่อเตรียมทุกกลุ่มประชากรเข้าสู่สังคมสูงวัยอย่างมีคุณภาพ โดยเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับคนพิการ   

สายสุนีย์ ผู้มีรอยยิ้มและแววตาที่สดใสมีพลังอยู่เสมอ เคยผ่านช่วงที่ทุกข์อย่างแสนสาหัสมาแล้ว เธอมิได้พิการมาตั้งแต่เกิด แต่เพราะอุบัติเหตุร้ายแรงที่เกิดขึ้นกับเธอในช่วงเพิ่งเริ่มเข้าสู่วัยทำงาน ทำให้เธอกลายเป็นคนพิการ จากที่เคยดูแลตนเองและเริ่มเลี้ยงดูครอบครัวได้ กลับต้องสูญเสียงานและโอกาสหลาย ๆ อย่างในชีวิตเพราะความพิการที่ทำให้เธอต้องใช้ชีวิตบนวีลแชร์มาจนถึงทุกวันนี้  

สายสุนีย์ได้ปลุกพลังในตนเองขึ้นมา เพื่อออกจากความสิ้นหวัง แสวงหาโอกาสทางการศึกษาและอาชีพ จนในที่สุดเธอได้สมัครเข้าเรียนในศูนย์ฝึกอาชีพคนพิการ ได้พัฒนาจนเองจนสามารถดูแลตนเองและมีอาชีพได้อีกครั้ง กับเส้นทางที่เธอเลือก ได้เปิดโอกาสพาเธอมาสู่การฝึกฝนเป็นนักกีฬาวีลแชร์ฟันดาบที่มีชื่อเสียงของประเทศไทย เรียนจบปริญญาตรี และมีอาชีพที่มั่นคงในเครือบริษัทใหญ่ในทุกวันนี้ 

“สมัยก่อนสังคมไม่เปิดกว้าง ไม่ยอมรับคนพิการเลย...แต่ปัจจุบันสังคมเปิดกว้างให้เรื่องอาชีพแก่คนพิการมากขึ้น แต่ต้องรู้สิทธิและศักยภาพของตนเอง มีการรับคนพิการหญิงเข้าทำงานมากขึ้น ผู้หญิงพิการมีศักยภาพหลายด้าน สามารถเรียนจบถึงปริญญาตรี ปริญญาโท และบางคนสามารถสอบเข้าทำงานราชการได้ด้วย” สายสุนีย์กล่าว

ในมิติชีวิตครอบครัว คนพิการก็สามารถเลือกที่มีชีวิตครอบครัวในแบบที่ตนต้องการได้เช่นกัน สายสุนีย์เคยเผชิญกับความไม่เข้าใจของสังคมในสิทธิสุขภาพทางเพศและอนามัยการเจริญพันธุ์ของคนพิการ เธอเล่าให้ฟังว่า “ตอนไปฝากครรภ์ คุณหมอมองว่าพี่ไม่สามารถมีลูกได้ แต่เรามองว่าเป็นสิทธิของผู้หญิงคนหนึ่งที่จะมีลูก เรามีสิทธิที่จะเลือกว่าจะมีลูกหรือไม่มีก็ได้”  และเธอจึงตัดสินใจที่เป็นแม่ ซึ่งทำให้เป็นคนพิการที่มีชีวิตครอบครัวแบบที่เธอต้องการได้ ไม่ต่างจากคนอื่น ๆ ในสังคม 

“คนพิการที่อยากจะมีลูก เราสามารถมีลูกได้ แค่สำรวจตัวเองก่อนว่าพร้อมไหม อย่าให้ใครมากำหนดหรือมองว่าเราไม่สามารถมีลูกได้ สิทธิของเรา คือ ตัวเรา” สายสุนีย์กล่าวย้ำอย่างมั่นใจ 

ในปี 2023 ที่กำลังจะผ่านไปในอีกไม่นาน สายสุนีย์ได้ร่วมแคมเปญเกี่ยวกับการไม่แบ่งแยกของคนพิการและการสนับสนุนส่งเสริมศักยภาพสตรีที่ UNFPA จัดขึ้น โดยสื่อสารเรื่องราวของเธอผ่านคลิปวิดิโอที่เผยแพร่สู่สาธารณะ เพื่อสร้างพลังใจสู่คนพิการและทุกคนให้ตระหนักถึงสิทธิและศักยภาพของตนเองในการที่จะเลือกชีวิตในแบบที่ตนต้องการ  รวมถึงเรียกร้องให้เปิดกว้างและยอมรับคนพิการให้มีพื้นที่ในสังคมมากขึ้น  

รับชมคลิปที่

อ่านข่าวเพิ่มเติมที่:

• https://www.khaosod.co.th/around-thailand/news_8031162  
• https://www.banmuang.co.th/news/gallery/361812
• https://www.publicpostonline.net/70274
• https://brandleader.net/40666
• https://www.bkkvariety.com/40598
• https://hilightnews.com/hotnews/13848
• https://www.facebook.com/944481170255007/posts/1121523289217460
• https://www.facebook.com/604275771726935/posts/764781122343065