ดูวิดีโอเรื่องนี้ได้ ที่นี่

เชียงราย ประเทศไทย— ดาว* อาศัยอยู่ที่อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย ดาวต้องออกจากโรงเรียนตอนเทอมสองของมัธยม 4 เมื่อครอบครัวไม่สามารถส่งเสียเธอได้พ่อแม่ของดาวเสียชีวิตจากโรคเอดส์เมื่อดาวอายุเพียงสามขวบ ดาวอาศัยอยู่กับตากับยายซึ่งก็มีลูกอีกหลายคน

ระหว่างที่ดาวกำลังหางาน เธอได้พบกับผู้ชายคนหนึ่ง “เราคบกัน แล้วหนูก็ท้องเราไม่ได้วางแผนไว้ หนูไม่ได้ใช้ยาคุม หนูต้องหางานทำมากขึ้น หนูไม่เคยต้องทำงานหนักขนาดนี้” ดาวเล่าเรื่องราวชีวิตของเธอตอนนี้เธออายุ18 ปี ต้องกลายเป็นแม่คนและต้องเป็นคนหาเลี้ยงครอบครัว

เมื่อเฟิร์สอายุ 19 ปี เธอเป็นความภาคภูมิใจของครอบคร้ว เธอเป็นเด็กไม่กี่คนในอำเภอเชียงของที่เข้าเรียนระดับมหาวิทยาลัย แต่เมื่อเฟิร์สอยู่ปีหนึ่งในมหาวิทยาลัยเธอตั้งครรภ์ “หนูไม่กล้าบอกพ่อแม่ เพราะไม่รู้ว่าเขาจะผิดหวังแค่ไหน” เฟิร์สเล่า

“ครัังแรกที่แม่ได้ยินว่าไอ้เฟิร์สท้อง หูแม่อื้อหมดเลย เหมือนไม่ได้ยินอะไร ตั้งสติไม่ได้เลย เสียใจอยู่ตั้งหลายวัน” แม่ของเฟิร์สเล่า

เฟิร์สไม่ไช่คนที่บอกข่าวนี้กับพ่อแม่ของตนแต่เป็นคุณปาณภา ทะอาด นักกิจกรรมชุมชนที่ทำงานเรื่องเพศและสุขอนามัยเจริญพันธุ์ ซึ่งทำงานใกล้ชิดกับองค์กรศูนย์เพื่อนเด็กหญิงที่ได้รับการสนับสนุนจาก UNFPA กองทุนประชากรแห่งสหประชาชาติ  

UNFPA กองทุนประชากรแห่งสหประชาชาติทำงานร่วมกับองค์กรท้องถิ่นในจังหวัดเชียงราย เพื่อที่จะโน้มน้าวแม่วัยสาวที่อาศัยอยู่นอกเมืองหลวงกรุงเทพมหานครให้ตระหนักถึงความหวัง ความฝันและศักยภาพของตน ปาณภาช่วยเหลือเพิร์สและครอบครัวให้ผ่านพ้นสถานการณ์นี้ไปได้

“ปัญหาหลักคือทัศนะคติในการพูดคุยเรื่องเพศ​ ซึ่งนั่นเป็นต้นเหตุของปัญหาอื่นๆ ที่เกิดขึ้นไม่ใช่แต่เฉพาะผู้ใหญ แต่กับแม่วัยรุ่น แม่วัยรุ่นจะถูกตราหน้าว่าชอบให้ท่าและนอนกับผู้ชายไม่เลือกหน้า” ปาณภากล่าว

เฟิร์สคลอดลูกชายที่คลีนิคฉุกเฉินที่เชียงของซึ่งเป็นที่แม่วัยรุ่นส่วนมากจากอำเภอเชียงของมาคลอด หัวหน้าพยาบาล คุณอ้อมใจ อุบคำ เล่าว่าในกรณีที่แม่วัยรุ่นไม่พร้อมที่จะมีลูก ทางคลีนิคก็จะแนะนำสถานที่ยุติการตั้งครรภ์ทีปลอดภัยให้ “พี่มีคำแนะนำสำหรับน้องๆ ว่าการป้องกันไม่ให้ตั้งครรภ์จะเป็นวิธีที่ง่ายที่สุดถ้าน้องๆ ทราบวิธีป้องกันที่จะไม่ให้ท้อง คนที่รับผลกระทบมากที่สุดคือตัวผู้หญิงเอง เพราะไม่สามารถจะควบคุมฝ่ายผู้ชายได้เลยว่าจะใช้หรือไม่ใช้ถุงยางอนามัย” อ้อมใจกล่าว

การเป็นแม่ตั้งแต่ยังเป็นวัยรุ่นเป็นเรื่องท้าทายมากสำหรับเด็กสาว แต่ในขณะเดียวกันก็เป็นบทเรียนสำหรับพวกเธอที่จะสร้างความรับผิดชอบให้กับตนเองและกับอนาคตของลูกของพวกเธอ ดาวและเฟิร์สมีความรับผิดชอบมากขึ้นพร้อมกับมีความหวังแม้ว่าจะประสบปัญหาในชีวิต

ดาวต้องทำงานที่เธอหาได้ไม่ว่าจะเป็นงานหนักแค่ไหน ตอนนี้เธอทำงานกรีดยาง “เราต้องเป็นผู้ใหญ่มากขึ้น เราต้องทำอะไรมากขึ้น เราต้องทำเพื่อลูกเกิดวันใดวันหนึ่งเราไม่มีเงิน นมลูกขาดหาย หรืออะไรขาดหาย เราก็ต้องพยายามให้ได้ บางทีต้องไปหยิบยืมเขา มีคนมาดูถูกเยอะนะคะ” ดาวกล่าว

ในฝั่งของเฟิร์ส เธอตัองฝากลูกชายวัยสองขวบไว้กับแม่ของเธอที่เชียงของ ตอนนี้เฟิร์สกำลังหางานทำ เพราะเธอต้องส่งเสียเลี้ยงดูครอบครัวของเธอเพราะแม่ของเธอไม่สามารถทำงานได้

“การหางานโดยการใช้วุฒิ ม.6 หนูว่ามันยาก เพราะว่าเขามักจะรับปริญญาตรี หรือว่าเวลาเราท้องไม่พร้อมเราอายุยังน้อยยังไม่ถึงเกณฑ์อายุขั้นต่ำในการเข้ารับทำงาน วฺุฒิการเรียนก็สำคัญ แต่หนูว่าเป็นอายุ [ขั้นต่ำในการจ้างงาน] มากกว่าที่สำคัญ” เฟิร์สกล่าวเสริม

“สำหรับบทเรียนของหนู หนูคิดว่าก้าวแรกที่พลาดพลั้งเป็นก้าวหลังที่มั่นคง ทุกคนทำผิดพลาดได้ ยังสามารถก้าวไปใหม่ ให้มองความผิดพลาดข้างหลังไว้เป็นบทเรียน” เฟิร์สกล่าว

* เปลี่ยนชื่อเพื่อความเป็นส่วนตัว